Климаттың өзгеруі салдарынан Түркияның табиғи тепе-теңдігі бұзылып жатыр. Ғасырлар бойы таулы аймақтарды жапқан мұздықтар қарқынды түрде еріп, артында тек тастар мен бұлақтар ғана қалып, келешекке алаңдатарлық болжамдар қалдыруда. Мұздықтардың жойылуының ең көрнекі мысалдарының бірі елдің оңтүстік-шығысындағы Хаккари провинциясында орналасқан Джило тауы. Биіктігі 4 100 метрден асатын бұл тау он жыл бұрын ғана қалың мұздықтармен қапталған еді, ал қазір оның шыңдары жалаңаштанып қалған. 15 жылдық тәжірибесі бар тау гиді Кемаль Өздемир климаттық өзгерістердің тікелей куәсі болған. Ол тау етегінен төмен қарай ағып жатқан мұз бөлшектері аралас тасқын суды көрсетіп, мұздың қаншалықты жылдам еритінін айқын мысалмен сипаттады. – Қазір судың ішінде мұздың ірі кесектері көп. Бұл – мұздың қаншалықты жылдам еріп жатқанын көрсетеді, – дейді ол. Джило тауы – Түркиядағы Арарат тауыннан кейінгі екінші ірі мұздық алқабы. Алайда, Юзюнджю Йыл университетінің профессоры Онур Сатир соңғы 40 жылда аймақтағы мұздықтардың 50%-дан астамы жоғалып кеткенін атап өтті. – Таяу арада бұл процестің бұлайша жылдам жүретінін күтпеген едік. Адам әрекеті мен жер бедерінің өзгерістеріне ұшыраған өңірлерде мұздықтар әсіресе тез еріп жатыр, – деп түсіндірді сарапшы. БҰҰ деректеріне сәйкес, дәл осындай жағдай бүкіл әлемде байқалып отыр: XXI ғасырдың соңына дейін мұздықтардың көп бөлігі мүлдем жойылып кетуі мүмкін. Бұл тұщы су ресурстарына күрделі әсер етіп, жүздеген миллион адамды ауызсумен қамтамасыз етуге қауіп төндіреді. Мұздықтардың еруі экологиялық апат қаупінен бөлек, адам өміріне де тікелей қауіп төндіреді. 2023 жылы екі турист мұздың құлауынан қаза тапты. Сонымен қатар, климаттың өзгеруі Түркияның бүкіл аумағына әсерін тигізіп отыр. БҰҰ-ның жаһандық шөлейттену туралы баяндамасында ел аумағының 88%-ы топырақтың тозу қаупіне ұшырағаны айтылған. Ғалымдар ғасыр соңына қарай жауын-шашын көлемі 30%-ға азайып, ал орташа температура 5–6 °C-қа көтерілуі мүмкін деп болжап отыр (1961–1990 жж. деңгейімен салыстырғанда). Көз алдымызда еріп жатқан мұздықтар — экология мен әлеуметтік-экономикалық тұрақтылықтың күйреуінің символы. Ғалымдар мен жергілікті тұрғындар пікірінше, егер парниктік газдар шығарындыларын азайту, осал аймақтарды қорғау және табиғи ресурстарды тұрақты басқару шаралары жедел қолға алынбаса, Түркия тек мұздықтарын ғана емес, сонымен бірге тіршілікке қажетті су көздерін және климаттық тұрақтылығын жоғалтуы мүмкін. Айта кетейік, бұған дейін Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Орталық Азия – климаттың өзгеруіне ең қатты ұшыраған аймақтардың бірі екенін атап өткен еді. Оның сөзінше, бұл өңірде температура жаһандық орташа көрсеткіштен екі есе жылдам өсіп жатыр. Мұнда мұздықтар еруде, шөлейттену жүріп жатыр және су тапшылығы артып отыр